Υποστήριξη παιδιών και νέων

Τα παιδιά αποτελούν μία από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και πολλές φορές χρειάζονται βοήθεια για να προστατέψουν τον εαυτό τους.

Οι ερευνητικές μελέτες δείχνουν ότι η ηλικία κατά την οποία τα παιδιά αρχίζουν να πειραματίζονται με τον καπνό ή το αλκοόλ ή τις διαλυτικές ουσίες είναι ολοένα και μικρότερη. Ένδειξη αποτελεί επίσης και το γεγονός ότι τα ναρκωτικά υπάρχουν άφθονα στην κοινωνία και συχνά χρησιμοποιούνται για διασκέδαση. Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις πως το πλήθος των περιστατικών κακοποίησης των παιδιών -σωματικής, πνευματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής- είναι υψηλό ακόμη και όταν μιλούμε για ευαισθητοποιημένο κοινό.

Οι νέοι επίσης αποτελούν ευαίσθητη ομάδα, καθώς φαινόμενα χρήσης και κατάχρησης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι πολύ συνηθισμένα σε αυτούς.

Αυτό μπορεί να συνδέεται τόσο με την αίσθηση ατρωτότητας που έχουν οι νέοι, όσο και με τη ελλιπή πληροφόρησή τους σε θέματα που αφορούν τις ουσίες και τη χρήση. Αναμφίβολα, οι νέοι αντιμετωπίζουν μια πληθώρα δυσκολιών και αυτό βρίσκεται σε στενή σχέση με το γεγονός ότι βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο της ζωής τους.

Οι μεταβατικές περίοδοι θεωρούνται σημεία-κλειδιά, που μπορούν να αποτελέσουν έναν παράγοντα κινδύνου, με την έννοια ότι δημιουργείται μια αίσθηση αβεβαιότητας για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν, με αποτέλεσμα ένας νέος να είναι ιδιαίτερα ευάλωτος. Η σημαντικότητα της επίδρασης συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου ή προστατευτικών παραγόντων αλλάζει με την ηλικία. Για παράδειγμα, ο παράγοντας της οικογένειας μπορεί να είναι σημαντικός στα παιδιά, ενώ η σχέση με συνομηλίκους που κάνουν χρήση ουσιών να είναι πιο σημαντικός στους εφήβους.

Έρευνες δείχνουν ότι σημεία – κλειδιά για την χρήση ουσιών αποτελούν σημαντικές μεταβατικές περίοδοι στη ζωή των νέων. Η πρώτη μεγάλη μετάβαση είναι όταν αφήνουν την ασφάλεια του σπιτιού και μπαίνουν στο σχολείο. Αργότερα όταν πηγαίνουν από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, όπου συχνά συναντούν νέες ακαδημαϊκές και κοινωνικές καταστάσεις, όπως το να μάθουν να συνυπάρχουν με μεγαλύτερες ομάδες συνομηλίκων. Είναι αυτό το σημείο – στα πρώτα στάδια της εφηβείας, όπου είναι πιθανόν να έρθουν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με τις ουσίες.

Όταν μπαίνουν στο Λύκειο έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον κοινωνικές, συναισθηματικές και ακαδημαϊκές προκλήσεις. Την ίδια στιγμή μπορεί να είναι εκτεθειμένοι σε μια μεγαλύτερη διαθεσιμότητα ουσιών, χρήσης και κοινωνικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις ουσίες. Αυτές οι προκλήσεις μπορούν να αυξήσουν τους κινδύνους χρήσης αλκοόλ, τσιγάρου και άλλων ουσιών.

Επειδή οι παράγοντες κινδύνου εμφανίζονται σε κάθε μεταβατική περίοδο, ο σχεδιασμός πρόληψης θα πρέπει να επιλέγει προγράμματα που ενισχύουν τους προστατευτικούς παράγοντες σε κάθε στάδιο ανάπτυξης.

Είναι, λοιπόν, σημαντικό μια προληπτική παρέμβαση σε νέους να στοχεύει στη στήριξη στην πορεία προς την αυτονομία, στην προσωπική ενδυνάμωση, στην ισχυροποίηση του εγώ, στην ανάπτυξη της προσωπικής αυτοαντίληψης, στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, στην αναγνώριση της διαφορετικότητας, στη διαχείριση των συναισθημάτων, στην αναγνώριση φόβων ή/και δυσκολιών, στη βελτίωση της επικοινωνίας με τους γονείς, καθώς, επίσης, στη συζήτηση για θέματα που αφορούν τις σχέσεις με τους συνομηλίκους.Επιπρόσθετα, είναι απαραίτητο μια προληπτική παρέμβαση να εστιάζει στην ενημέρωση και την παροχή πληροφοριών για τα ναρκωτικά, στις συνέπειες της κατάχρησης και στην απόκτηση ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων αντίστασης στη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Το σχολείο είναι αδιαμφισβήτητα ο χώρος που μπορεί κανείς να συναντήσει την πλειοψηφία των νέων. Ωστόσο, η πρόληψη δεν μπορεί να περιοριστεί στο χώρο του σχολείο, εφόσον δεν υπάρχει ή δεν μπορεί να διατεθεί χρόνος στο ωρολόγιο πρόγραμμα για άλλες παιδαγωγικές ασχολίες, εξαιτίας του όγκου του αναλυτικού προγράμματος που είναι αναγκαίο να καλυφθεί. Συχνά, μάλιστα, δεν υπάρχει ουσιαστική συμφωνία των μαθητών για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

Με δεδομένα τα παραπάνω η παρέμβασή μας στα παιδιά και τους νέους θα περιλαμβάνει

Εργαστήρια για παιδιά και νέους στον ελεύθερο χρόνο τους.